Stevia ( Şeker Otu) Nedir? Stevia Tohumu Faydaları ve Zararları
Makalede Neler Var
Stevia ( Şeker Otu) Nedir? Stevia Tohumu Faydaları ve Zararları Stevia, 16. yüzyıldan beri içecekleri tatlandırmak ve çay yapmak için kullanılan bir bitkidir. Bitki aslen Paraguay ve Brezilya’ya özgüdür, ancak farklı bölgelerde de yetiştirilmektedir. Besleyici olmayan bir tatlandırıcı ve bitkisel takviye olarak kullanılır. Besleyici olmayan bir tatlandırıcı, az veya hiç kalori içermeyen bir tatlandırıcı olarak bilinir. Stevia, birçok yemek ve içeceğe eklenen şekere sağlıklı bir alternatif olarak kullanılır.
Halk arasında şeker otu olarak bilinen stevia şeker hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır. Hiç şeker içermemesine karşın tatlıdır ve sıfır kaloriye sahiptir. Doğal şekere sahip olduğu için şeker hastalarının sıklıkla kullanmaları tavsiye edilir.
Kandaki insilün miktarını etkilemeyen şeker otu bu etkisi sayesinde beyne şeker ihtiyacını tamamladığının sinyallerine gönderiyor. Eğer suni tatlandırıcı yada diğer şeker türlerini tüketirseniz insilün oranı yükselecektir.
Sizlere bu yazımızda stevia şeker otu nedir, stevia tohumu, stevia faydaları ve stevia bitkisinin faydalarından bahsetmeye çalışacağım.
Stevia Nedir?
Stevia rebaudiana bertoni olarak da bilinen Stevia bitkisi, ayçiçeği ailesinin parçası olan bir bitkidir. Kuzey ve Güney Amerika’ya özgü yaklaşık 100-150 farklı Stevia bitkisi çeşidi bulunmaktadır. Bununla birlikte, Stevia bitkisi artık birçok ülkede üretilmektedir. Bitki genellikle ev yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır. Stevia, beyaz şekerden ortalama 250 ile 300 kat daha tatlıdır. Diğer ana tatlandırıcılarla aynı miktarda tatlılık sağlamak için tipik olarak toprağın yaklaşık %20’sini ve çok daha az suyu gerektirir. Stevia’da 8 glikozit var. Bunlar stevia yapraklarından izole edilmiş ve saflaştırılmış tatlı bileşenlerdir. Bu glikozitler şunları içerir:
- Stevioside
- Rebaudiosides A, C, D, E ve F
- Steviolbioside
- Dulcoside A
- Stevioside ve rebaudioside A (reb A) bu bileşenlerden en bol olanıdır.
Bu bitki ilk olarak yaprakların toplanması, sonra kurutulması, su ekstraksiyonu ve saflaştırma işleminden geçirilir. Arıtılmadan önce işlenen ürün olan ham stevia, genellikle beyazlatılana veya renklendirilene kadar acı bir tat ve kötü koku taşır. Son stevia ekstraktının işlenmesi ortalama 40 adım alır. Stevia yaprakları, yaklaşık %18’e kadar değişen konsantrasyonlarda steviosid içerir.
Stevia Bitkisinin Sağlığa Faydaları Nelerdir?
Sakaroz veya beyaz şekerin alternatifi, tatlandırıcı olarak Stevia bitkisinin kullanılması sağlık açısından önemli faydalar sağlar.
Stevia bitkisi kalorisiz olarak kabul edilir, yani yaklaşık 5 gramdan daha az karbonhidrat içerdiği anlamına gelir. Bunlar diğer bileşenlerle birleştirilebilir. Bu nedenle, ürüne bağlı olarak bu ilave bileşenlerden birkaç kalori bulunabilir. Stevia tatlandırıcılarındaki tatlı tatma bileşenleri doğal olarak oluşur. Bu özellik, doğal kaynaklı yiyecekleri ve içecekleri tercih eden insanlara son derece faydalı olabilir. Düşük kalorilisinden dolayı Stevia bitkisinin diyabet kontrolü veya kilo kaybı için sağlıklı bir alternatif olmasını sağlar.
Stevia (Şeker Otu ) Bitkisinin Faydaları
İşte Stevia bitkisinin sağlığa faydalarından bazıları şunlardır;
- Diyabet (Şeker hastalığı): Yapılan araştırmalar Stevia tatlandırıcılarının kalori veya karbonhidrat katkısı sağlamadığını göstermiştir. Ayrıca kan şekeri veya insülin yanıtı üzerinde bir etkisi olmadığını da göstermiştir. Bu durum, diyabetli kişilerin daha çeşitli yiyecekleri yemelerine ve sağlıklı bir yemek planına uymalarına olanak sağlar. 2017 yılında yapılan başka bir çalışmada yine Stevia bitkisinin kan şekeri, insülin düzeyleri, kan basıncı ve vücut ağırlığı üzerinde hiçbir etkisinin olmadığını göstermiştir.
- Kilo kontrolü: Stevia bitkisi kilosu vermek için uygulanan diyette şeker yerine kullanılabilir. Fiziksel hareketsizlik, yüksek oranda yağ, şeker ve yoğun gıda alımının sonucu aşırı kilo ve obezitenin birçok farklı nedeni vardır. Stevia bitkisi ise şeker içermez ve kalorisi çok az olduğundan iyi dengelenmiş bir diyetin parçası olabilir.
- Pankreas kanseri: Stevia, kaempferol dahil olmak üzere birçok sterol ve antioksidan bileşik içerir. Yapılan çalışmalar Stevia bitkisinin, pankreas kanserine yol açan kaemferol riskini %23 oranında azaltabilir bulmuştur.
- Kan basıncı: Stevia ekstresindeki bazı glikozitlerin kan damarlarını genişlettiği bulunmuştur. Ayrıca vücuttan sodyumun ve idrarın sağlıklı bir şekilde dışarı atılmasına yardımcı olur. 2003 yılında yapılan bir çalışmada Stevia bitkisi potansiyel olarak daha düşük kan basıncına yardımcı olabileceğini gösterdi. Çalışma, Stevia bitkisinin kardiyotonik etkenler sahip olabileceğini de öne sürdü. Kardiyotonik faaliyetler kan basıncını çok sağlıklı bir şekilde normalleştirir ve kalp atışını düzenler. Bununla birlikte, daha yeni yapılan çalışmalar Stevia bitkisinin kan basıncını etkilemediğini göstermiştir. Stevia bitkisinin bu faydasını doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
- Çocuk diyetleri: Stevia bitkisi içeren yiyecek ve içecekler, çocukların diyetlerinde istenmeyen tatlandırıcılardan gelen kalorilerin azaltılmasında önemli bir rol oynayabilir. Piyasada artık doğal kaynaklı stevia bitkisi içeren binlerce ürün vardır. Bu mevcudiyet, daha düşük bir şeker diyetine geçerken çocukların ilave kalori içermeyen tatlı yiyecek ve içecekler tüketmelerini sağlar. Aşırı şekerler ve kaloriler obezite ve kardiyovasküler hastalıklarla doğrudan bağlantılıdır.
- Alerjiler: 2010 yılında, Avrupa Gıda Güvenliği Komitesi (EFSA) , Stevia’ya alerjik reaksiyon potansiyeli ile ilgili herhangi bir endişe kaynağı olup olmadığını belirlemek için mevcut olan literatürü tekrardan gözden geçirdi. Araştırmacılar, ” Steviyol glikozitlerin reaktif özelliğe sahip olmadığı ve reaktifsel bileşiklere karşı metabolize sağlanmadığı ve bu nedenle, değerlendirme altındaki steviyol glikozitlerin gıdalarda tüketildiğinde kendileri tarafından alerjik reaksiyonlara neden olma ihtimalinin düşük olduğu” sonucuna varmıştır. Aşırı düzeyde saflaştırılmış Stevia bitkisinin karışımlarının bile alerjik reaksiyona sebep olma olasılığı düşüktür. 2008’den bu yana herhangi bir alerjik reaksiyon vakası kaydedilmemiştir.
- Cilt Güzelliği: Stevia bitkisinin akne ve sivilceye iyi geldiği görülmüştür. Ayrıca yaş ilerlemesiyle birlikte sarkan ve gerginliğini kaybeden cildin gerginleşmesini sağlayarak kolajen artımına yardımcı olabilir.
Stevia’nın Yan Etkileri Var Mıdır?
Başlangıçta stevia bitkisinin böbrek sağlığı için tehlike oluşturduğu düşünülüyordu. O zamandan bu yana yapılan araştırmalar, Stevia bitkisinin ek formda bıraktığı yaprakları yerine böbrekleri koruyan ve diyabetin etkisini azaltan niteliklere sahip olabileceğini öne sürmektedir. Mevcut araştırmalar, hamilelikte önerilen miktarda Stevia bitkisinin tüketilmesini veya daha az tüketmenin güvenli olduğunu göstermektedir. Stevia bitkisi yüksek oranda saflaştırıldığı ve ölçülü olarak kullanıldığı sürece, yan etkilere sebep olmaz ve gönül rahatlığıyla tüketilebilir.
Stevia Bitkisi Nasıl Kullanılır?
Stevia bitkisindeki tatlı bileşenler doğal olarak kendiliğinden meydana gelir. Bu durum, tamamen doğal yiyecek ve içecekleri daha çok tercih eden tüketicilere de yarar sağlayabilir.
Dünya çapında 7.000’den fazla yiyecek ve içecek ürünü şu anda ek bir bileşik olarak Stevia bitkisini kullanmaktadır. Stevia tatlandırıcılar, aşağıdaki gibi ürünlerde bir bileşen olarak kullanılabilir:
- Dondurma
- Tatlılar
- Soslar
- Yoğurtlar
- Salamura gıdalar
- Ekmek
- Alkolsüz içecekler
- Sakız
- Şeker
- Deniz ürünleri
- Hazır sebzeler
Stevia Bitkisinde Riskler Neler?
Stevia bitkisinin akut toksisite çalışmalarında toksik olmadığı bulundu. Bu çalışmalarda çeşitli laboratuvar hayvanları kullanılmıştır. Önemli kontrendikasyonlar, uyarılar veya advers reaksiyonlar belgelenmemiştir. Stevia’daki steviol glikozitler, Ortak Katkı Maddeleri Komisyonu (JECFA) tarafından oluşturulan ve stevia etkenli tatlandırıcıların diyabetli bireylerin kullanımı için güvenli olduğunu gösteren saflık kriterlerini fazlasıyla karşılamaktadır.
Stevia üzerine yapılan bilimsel araştırmaların çoğu, yüksek saflıkta stevia ekstreleri kullanır. Ham stevia ekstraları, geçmişe ait bazı çalışmalarda, doğru bilginin varlığını azaltan yüksek saflıkta ekstralar yerine kullanılmıştır. Ayrıca bu bitki krem veya losyon olarak kullanıldığında mutlaka kullanma prospektüsü dikkatlice okunmalıdır. Bazı aşırı kullanımlarda olası cilt deformasyon riskleri bulunabilir.
Stevia Bitkisi Hakkında Tüm Sorular
Stevia besin değeri
Şeker otu 100 gram besin değeri ,
1) Karbonhidrat (gram)—43
2) Protein (gram)————0
3) Yağ (gram)—————-0
4) Doymuş Yağ (gram)—–0
5) Fiber (gram)————–0
6) Kilojul (kj)—————277
7) Sodyum (mg)————0
8) Şeker (gram)———–3,9
Stevia eczanelerde var mı
Stevia doğal tatlandırıcı eczanelerde satılmaktadır.
Stevia kilo aldırır mı
Stevia yada diğer bütün tatlandırıcılar kilo artışına neden olabilir.
Stevia kısırlık yapar mı
Şeker otu üzerinde yapılan bilimsel çalışmalarda bitkinin ilerleyen dönemlerde kısırlığı neden olduğu gözlemlenmiştir.
Şeker otu şekeri düşürür mü
Özellikle şeker hastaları tarafından kullanılan şeker otu şekeri düşürmekten ziyade şekerin yükselmesini önler.
Şeker otu kaç kalori
Stevia yani şeker otu sıfır şeker ve sıfır kaloridir.
Stevia bitkisi aktarlarda var mı
Bu bitkiyi aktarlardan bulabilirsiniz.
Sizlere bu yazımızda steavi nedir, steavia ne işe yarar, stevia bitkisi faydaları ve kullanım alanları hakkında bilgi vermeye çalıştım. Konu hakkında düşüncelerinizi yorum kısmına yazabilirsiniz.