Kanal tedavisi dişte oluşan sorunların giderilmesi için yapılan diş tedavisidir. Kanal tedavisi yaptırmak isteyenler sıklıkla kanal tedavisi nasıl yapılır, kanal tedavisi acır mı, kanal tedavisi ne kadar sürer sorularına cevap aramaktadır. Sizlere bu yazımızda kanal tedavisi hakkında merak edilenleri anlatarak kanal tedavisi hakkında bilgi vermeye çalışacağım. İlk olarak kanal tedavisi nedir sorusuna cevap vererek konuya başlayalım.

Kanal Tedavisi Nedir

Kana tedavisi dişte oluşan çatlak, kırılma, dişin hasar görmesi, çürükler sonucu dişte  bulunan sinirlerin işlevini kaybetmesi sonucu dişin kanallarında bulunan sinirlerin temizlenmesi, dezenfekte edilmesi yada dolgu ile doldurulması işlemine kanal tedavisi denir.

Kanal tedavisinde asıl amaç diş merkezinde bulunan küçük ip benzeri sinirin yani dokunun diğer adı ile diş özünün (pulpa) çıkarılmasıdır. Pulpa çıkarıldıktan sonra boşluk temizlenir ve yeniden doldurulur. Diş özü yani pulpa zarar gördüğünde yada öldüğünde dişin kökünde apse oluşur. Abse diş kemiğine zarar vererek ağrıya sebep olur.

İşlevsel olarak çok önemsenmeyen dişler, aslında her biri ağzın bir organıdır. Her birinin ayrı bir görevi vardır. Estetik açıdan bakılırsa da kaybı görüntü kirliliğine neden olur. Ayrıca kök dişlerin kaybı ise çiğneme güçlüklerine yol açar. Bu hayati organların bir arada bulunduğu yerin bakımı son derece önemlidir. Aksi takdirde kayıplar ve hastalıklar kaçınılmazdır. Diş çürüğü, diş eti hastalıkları ve bunların önemsenmeyerek tedavisinin yaptırılmaması yüzünden kalp, böbrek gibi hastalıklara açık davetiye çıkar.

Dişler neden çürür?

Şekerli ve karbonhidratlı yiyecek ve içecekler ağızda asidik bir ortam yaratır. PH derecesi düşer. Bu ortamda dişin yapısında olan ve koruyan kalsiyum fosfat iyonları ayrılarak PH derecesini normal hale getirmeye çalışır. Bakım yapılmayan, dişerin arasındaki ve yüzeysel olarak kalan yemek artıklarının temizlenmemesi sonucunda dişten sürekli kalsiyum fosfat iyonları ayrıldığından diş yapısını kaybederek çürümeye başlar. Diş temizliğine ara verip yaklaşık 10 gün süreyle hiç diş fırçalamamak, çürüme işlemini tamamen başlatır. İlk başta tamamen bir belirti vermese de eğer her 6 ayda bir düzenli diş hekiminizi ziyaret ediyorsanız, diş hekiminiz tarafında yüzeysel çürükler saptanabilir. Erken müdahale ile dişin içi çürümez. Yüzeysel dolgu yapılıp kolaylıkla tedavi edilir.

Kanal tedavisi aşamaları

Kanal tedavisi genelde 30 ile 60 dakika kadar sürmektedir. Kanal tedavisi nasıl yapılır ve aşamaları nelerdir hakkında bilgi vermek gerekirse; Kanal tedavisinin aşamaları sırası ile;

• Dişin ve çevre dokular ilk olarak bölgesel anestezi ile uyuşturulur
• Dişin çevre dokulardan izole edilmesi sağlanır
• Kök kanallarına genişletilmesi ve temizlenmesi işlemine başlanır
• Kök kanaldaki çalışma uzunuluğu hesaplanır
• Kök kanalın yeniden şekillendirilmesi sağlanır
• Kök kanalı temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi işlemine başlanır
• Kök kanla sağlam ve sızdırmaz bir şekilde doldurulur

İşlem yapılırken dişten en az 2 defa olmak üzere radyografi alınır. Bazı diş hastalarında seans sayısı 4 yada 5 kadar çıkabilir. Eğer diş canlı değilse kanal tedavisi yapılırken dişin temizlenme işleminden sonra kök kanallarına antiseptik bir madde uygulanabilir.

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır

Kanal tedavisi diş hekimliğinin endodenti bölümü dişin iç kısmıyla ilgilidir. Dişi ilk açışta başarılı bir tedavinin yapılma olasılığı %98 dir ki, bu da diş kaybı olmadan, kısa bir sürede kendinize ait sağlıklı bir dişe kavuşmanın habercisidir. Çoğu zaman diş kurtarılabilecekken, diş hekiminin daha radikal karar verip dişi çekip yerine implant yapmayı önerir. Eğer tamir olduğunda diş hayatında normal bir şekilde devam edecekse niye hem zaman hem para kaybına uğrayasınız ki? Ayrıca hiçbir yapı insanın kendine ait olanı kadar mükemmel olamaz.

Kanal tedavisi uygulanacak dişin saptanması çok önemlidir. Bazen içerden de çürüyen dişte kırılmalar görülmez. Ağrı yansımaları olur ki bu da hangi dişiniz çürük olduğuna karar verememenize neden olur. Üst çene ve alt çenenin aynı yerden dallanan sinirler ağrının nerden geldiğinin ayırt edememenizin temel sebebidir. Kulak ağrısı hissediyorsanız genelde alt çenedeki dişten kaynaklanan çürüğün ağrısının habercisidir.

Rutin diş hekimini ziyaret etmeyenlerdenseniz, çürüme yüzünden diş bir yerden kırılıp, yemek artığı içince kaçınca ağrılar başlar. Bu ister istemez dişçi koltuğuna, bir an önce ağrıdan kurtulmak için koşa koşa gitmenize neden olur. Gece aniden başlayan ağrılar. Sıcak ve soğuk hassasiyetleri, basınç ağrıları görülür. Soğukta birkaç saniyelik şimşek çakması gibi bir ağrı hissedilir. Çürük daha da ilerlediğinde ise sıcağa karşı hassasiyet başlar. Bazen hiçbir sinyal vermeyip, ansızın dişin yüzey kısmının tamamen kırılıp, diş etine kadar olan kısmının yok olduğundan da bahsedilebilir.

Çürük ilk başta bizim dışarıdan gördüğümüz beyaz olan mine tabakasından başlayıp, oradan içeriye hassas tabakaya inip, kök ayaklarından, sinirleri içine alarak çene kemiğinin bağlandığı yere kadar ulaşarak, kökte apseler meydana getirir. Çevre dokuların bile rahatsızlanmasına neden olur. Kistler meydana gelir. Bu kistlerden bazıları dıştan elle dokunulduğunda bile fark edilir hale gelir. Yüzde şişme yapabilirler. Dişin diş etine çok yakın yerden kırılması gerçekleşirse dişin çekilmesi kaçınılmaz olur. Ufak kırıklar olursa hem kendi dişiniz bu iltihaplı durumdan kurtulup hem de tamir olup eski görünümüne kavuşur.

Kanal Tedavisi Neden Yapılır

Apseli dişlerin çekilmemesi gerektiği herkesçe bilinir. Kanal tedavisinde asıl hedef dişi kurtarmak olduğundan, çekilen diş işlemindeki yan etkiler beklenmez. Eğer apseli diş çekilirse, buradaki iltihap kişinin kanına karışabilir. Bu da kişiyi ölüme kadar götürebilir.

Kanal tedavisine başlamadan önce ağzın mutlaka 3 boyutlu röntgeni çekilmelidir. Çünkü diş köklerinin şekilleri ve sayıları kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Genetik faktörler esastır. Dişin görünmeyen bölgelerinde işlem yapılacağından, röntgensiz yapılan işlemlerde yan kanallar görülemeyip, iltihap tam kurutulmadığından dişi kaybetmek kaçınılmaz olur. İçerden çürüme devam eder. Bu durumda kanal tedavi bitmiş olsa da hala ağrıların olduğundan bahsedilir Genelde 3 kanalı olan azı dişlerde 5 kanala kadar çıkan yapılar olarak görülebilir. Pratik ve teorikte öğrenilenle birbirini tutmayabilir.

Damar ve sinir dokularında iltihap olduğundan ayrıca içinde mikrop ve bakteri barındırırlar. Bunların tamamıyla temizlenmesi gerekir. Dişin köklerindeki dokuların temizlenmesi işlemine kanal tedavi denir. Burada yaşayan mikroorganizmaları, yaşayamaz hale getirilir. Temizledikten sonra şekillendirme işlemi başlar. Öncelikli dişteki esas çürük kısım uzaklaştırılır. Sonra kanala çeşitli özel dişçi aletleri ile müdahale edilerek iyice temizlenir. Kök kanalları hem şekillendirilir hem de genişletilir. O bölgenin ph dengelenecek şekilde ve mikroorganizmaları tamamen yaşayamaz hale getirilecek şekilde kapatılır. İçine kalsiyum hidroksit denilen madde enjekte edilerek yıkanır. Tamamen ortam steril hale getirilir.

Kanal tedavisi gören dişin yapısında farklılaşma olur. İçi boş haline gelen diş köklerinin içinde herhangi bir şey kalmadığından kırılgan hale gelir. Bu kırılganlığını bertaraf etmek için; eskiden kanallara küçücük vida konulurdu. Bu vidalar titanyumdan imal edilirdi. Vidalama işlemi dişte gerilmelere, genleşmelere neden olurdu. Bu yüzden diş kökünde fazla basınçla kırılmalar ve çatlamalar meydana gelirdi. Titanyum vidalardan vazgeçilerek günümüzde fiber çubuklardan yardım alınmaktadır. Bu çubuklar esnek ve kırılmaya karşı son derece dayanıklıdır. Bunlarla diş kökleri ve dişin içi doldurarak daha esnek bir yapı oluşturur. Arabaların tamponları gibi düşürsek herhangi bir çarpma, vurma harici kesinlikle kendi dişinizden bir farkı yoktur. Enerjiyi emerler. Bundan sonra fiber çubuklar uygun boyuta getirilerek üzeri dişin esas yapısı şeklinde doldurulur. Bu dolgu çeşitli malzemelerden olabilir. Genelde porselen veya kuron kullanılır. Daha sonra yüksekliği kontrol edilerek, ağız kapalı veya çiğneme durumundayken ağzın düzgün kapanıp kapanmadığı gözlemlenir. Eğer yüksekse aletler yardımıyla düzeltilir.

Kanal tedavisi yapılan dişler in belirli bir süre geçtikten sonra kaplanması gerekmektedir. Dişin içindeki malzeme her ne kadar iyi de olsa, zaman geçtikte yıpranmaya mahkûmdur. Bu yüzden 3 -4 ay, bu şekilde kullanıp hasar görmeden ve kendi dişinizden olmadan kaplatmak en iyisidir.

Kanal tedavisi uygulanırken dişi bir havuza almak ve etrafını tükürükten arındırmak son derece önemlidir. Tükürük, yapısı itibariyle çok çeşitli ve sayıda mikroorganizma barındırır. Tükürüğün içinde, dişin yapısı gereği olmayan mikroorganizmalar vardır. Kanal tedavisi için açılmış olan dişe tükürükten gelen ekstra mikroorganizmaların bulaşmaması gereklidir. Eğer kanalın içine mantarlar kaçarsa, bu durumdan kurtulmak mümkün değildir. Havadan gelecek mikroba, bakteriye ve mantara bile açıktır. Aslında diş ne kadar az açılırsa o kadar kurtulma şansı yüksektir

Kanal Tedavisi Sonrası Ağrı

Kanal tedavisinin ilk aşamasında ağrı 1-2 gün devam edebilir. Dişin damarları ve sinirlerini alındığından, kök ucunda bir enflamasyon meydana gelir ki; bu oradaki hücre fazlalaşmasının habercisidir. Bu yüzden diş yerinden yükselmiş gibi hissedilir. İster istemez yemek yerken ya da ağzınızı kapattığınızda hafif bir ağrı olabilir ki bu da kanal tedavisinin başarısız olduğunu göstermez. 1 hafta – 10 gün içinde bu şikâyet kaybolur.

Kanal tedavisi yapılan bir diş, ölü bir diş değildir. Kanallar içinden damar ve sinirlerin alınması, dişin yaşamsallığını kaybettiğinin göstergesi değildir. Dişin ucuna gelen, kemiğin içindeki damarlanma devam etmektedir. Sadece dişin iç tarafındaki akım bozulmaktadır.

Kanal Tedavisi Kaç Gün Sürer

Kanal tedavisi kendini geliştiren bir tedavi şeklidir. Aletler, görüntülenme sistemi, kullanılan malzemelere her geçen gün yenisi eklenirken, yeni bilgilere de sahip olunmaktadır.. Bu yüzden artık iyi bir kanal tedavisi tek seansta sonuç vermektedir. Bu sürede toplam 45 dakika almaktadır. Eğer kök ucunda bir kist oluşmuşsa bu iki seansa nadiren çıkmaktadır. Kanal tedavisi yapılan dişlerin diğerlerin bir farklılık göstermemesi gereklidir. Eğer renk açısından değişiklik var ise bu tamamen uzmanını yaptığı bir hatadır. Kullanılan malzeme de renk farklılığını etkiler.

Kanal Tedavisi Acıtır Mı

Kanal tedavisi korkulanının aksine tamamen ağrısız bir yöntemdir. Kanal tedavisi yapacak uzmanları ekstra anestezi teknikleri ve malzemeler ile çalışmaktadırlar. Bunun için çenenin yarısı tamamen uyuşturulur. İçerden çene kemiğine iğne yapılır.

Kanal Tedavisi Süresi

Ağrılar 1 hafta 10 güne kadar hiçbir şekilde geçmeze, bu kanal tedavisinin başarısız olduğunun göstergesidir. Bu durumda dişi çekmek yerine tekrar bölge açılıp, 2. kez kanal tedavisi uygulanabilir. Eğri kanal bulunması, buradaki lezyonun iyi temizlenmemesi, mikroorganizmaların tamamıyla ölmemesi, diş kanalının sağlıklı bir şekilde delinmemesi en bilinen başarısız kanal tedavilerinin sebeplerinin arasındadır. Diş kanalı arasına girilmeyip yanlışlıkla iki diş kanalının arasına girilirse direkt olarak çene kemiğe ulaşılırsa ki, bu yapılan en çok hatalardan biridir, ağzın içinin tükürükle dolu olmasından faydalanılarak geliştirilen suda şişen beton sayesinde bu açıklık kemiğe kadar tekrar sağlam bir şekilde doldurulabilir.

Kanal tedavinde lazerin yeri

Kanal tedavisinde lazer, destekleyicidir. Dezenfekte konusunda son derece başarılır. Doku iyileşmesi çok çabuk olur.

Kanal Tedavisi Hakkında Merak Edilen Sorular

Günümüzde kanal tedavisine sık sık başvurulmaktadır. Tabi bazıları kanal tedavisi yapmadan önce aklına takılan sorulara cevap aramaktadır. Sizlere bu bölümde kanal tedavisi hakkında en çok sorulan soruları ve cevapları vermek istiyorum.

Kanal tedavisinde sinirler alınırken acır mı

Kanal tedavisinde sinirler alınırken genelde iğne yapıldığından avı görülmez, zaten kanal tedavisinde ölmüş sinirlere müdahale edilir.

Kanal tedavi ne kadar sürer

Kanal tedavisi tek seansta bitebileceği gibi 2 yada 3 seans sürebilir. Buna diş doktorunuz dişinizin durumuna göre değerlendirip karar verecektir.

Kanal tedavisi sonrası ağrı ne kadar sürer

Genelde ağrı 1 ayada 2 gün içerisinde kaybolur. Eğer ağrı bu süre sonunda devam ederse kesinlikle doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.

Kanal tedavisi seans aralıkları

Kanal tedavisine başladığınızda ilk seanstan bitirilmesi çok önemlidir. Temizlenen sinirleri alınmış diş savunmasız olduğundan ya hemen kanal tedavisi yapılır yada fazla ara verilmeden 2. seansta işlem devam edilir. Genelde kana tedavisinde seans aralıkları 2 yada 3 gündür.

Kanal tedavisi zor mu

Aslında kanal tedavisinde korkanların sıklıkla sorduğu bir sorudur. Kanal tedavisi zor bir işlem olmamasına karşın uzun süren bir işlem diyebiliriz.

Kanal tedavisi belirtileri

Dişte hassasiyet, dişlerin sararması, çürümesi, sorunlu dişte uzama kanal tedavisi belirtileri arasındadır.

Kanal tedavisi neden yapılır

Kanal tedavisi diş çürüğünün diş içindeki sinirlere ve çeneye ulaşması durumunda yapılır.

Çürük dişe kanal tedavisi yapılır mı

Evet çürük dişe kanal tedavisi yapılır. Çürük temizlenir dişin içerisine bir kavite açılır. Pulha kısmına ulaşılır bakteriler ve mikroplardan arındırılan bu bölüm dezenfekte edildikten sonra diş iyileştikten sonra kanal tedavisi bitirilir.

Kanal tedavisi acıtıyor mu

Eğer sinirler canlı ise çok az acı hissetme durumunuz bulunmaktadır.

Kanal tedavisinde iğne vurulur mu

Evet kanal tedavisinde dişe müdahale etmek için iğne yapılmaktadır.

Kanal tedavisi sonrası ağrı nasıl geçer

Kanal tedavisinden sonra görülmesi çok normal bir durumdur yapılan iğnenin etkisi geçtiğinde ağrı görülür ve bu ağrı 1 -2 kadar sürebilir. Kanal tedavisi sonra ağrı kesici almanız gerektiğini size doktorunuz söyleyecektir. Genelde bilinen ağrı kesicileri önerecekti. Kanla tedavisi sonrası dişe basıldığında ağrı sıklıkla görülmektedir.

Sizlere bu yazımızda kanal tedavisi hakkında merak edilen bütün sorulara cevap vermeye çalıştım.  Kanla tedavisi çok korkulacak bir sorun değildir. Kesinlikle ihmal etmeyin ve dişlerinizi koruyun. Geç kalınması ihmal edilmesi daha kötü durumların ortaya çıkmasına neden olabilir. Sizlerde konu hakkında görüş ve sorularınızı bizlere yorum kısmında yazarak sorabilirsiniz.