Yeni Doğan Sarılığı Nedir?
Makalede Neler Var
Yeni Doğan Sarılığı Nedir? Doğum sonrası pek çok aileyi yakından ilgilendiren çocuk hastalıklarından biri de yeni doğan sarılığıdır. Yapılan çeşitli araştırmalar, yeni doğan sarılığının bebeklerin üçte ikisinde görülüğünü anlaşılmıştır. Bazı bebeklerde yeni doğan sarılığı çok fazla ciddiye alınmaması gerekirken, bazı durumlarda bu sorun daha büyük problemlere neden olacağı için hızlıca tedavi gerektirmektedir. Yeni doğan sarılığının belli ölçüleri vardır. Bebek doğduktan sonra sarılık değeri ölçülür, ayrıca bazı bebeklerde hemen anlaşılamayacağı için 5 gün sonra genel muayene sırasında tekrar sarılık değerlerine bakılması gerekmektedir.
Yeni doğan sarılığı annenin hamilelik döneminde yeterli beslenmemesinden kaynaklı olduğu gibi genetik nedenlerden dolayı da görülebilir. Bu gibi durumlarda bebeklerin daha sık bir şekilde emzirilmesi gerekir. Ancak bir süre geçmeyen ve sarılık değeri çok yüksek olan bebekler için birkaç günlük tedavi uygulanır. Özellikle erken doğan bebeklerde daha sık görülen yeni doğan sarılığı nedir? Sorusu çiçeği burnunda anne ve babalar tarafından daha sık sorulan sorulardan biri olmaktadır.
Yeni doğan sarılığı olarak bilinen bu hastalık, bebeğin kanında bulunan ‘’ bilirubin’’ adı verilen maddenin olması gerektiğinden daha fazla bulunmasıdır. Bu durum deri, yanak ve göz içinde birikmesi ile oluşur. Yeni doğan sarılığı dışarıdan bakıldığında bile kolayca anlaşılabilecek bir durumdur. Bebeğin göz beyazlarına bakıldığında sarı görülüyorsa ve yanakları olması gerektiğinden daha sarı ise hemen doktor muayenesine gitmeniz gerekir.
Yeni doğan sarılığına müdahale edilmediği durumlarda ise sarılık şiddetlenerek ilerleyecektir. Kollarda, vücutta ve ellerde bebeğin deri renk değişimine neden olacaktır. Tedaviye başlandığında ise bebeğin ayak kısımlarından başlayarak, kafa kısmına doğru deri rengi olması gereken tona ulaşacaktır. Yeni doğan sarılığı en son olarak göz içinde düzelir. Yani tedavi sürecindeki anne ve babalar göz renginin değişmediğinden dolayı endişe etmemelidir.
Yeni doğan sarılığının derecesini yapılan özel ölçümler belirler. Bu ölçümler ise mutlaka çocuk doktorları tarafından yapılmalıdır. Doktor yaptığı muayenenin ardından, tedaviye başlayıp başlamayacağına karar verir. Bazı durumlarda yeni doğan sarılığı için ekstra bir tedavi gerekmez. Çünkü bebekler için en iyi tedavi yöntemi anne sütüdür. Düzenli bir şekilde emme fonksiyonlarını yerine getiren bebeklerde genelde sarılık kısa sürede tedavi edilmiş olur.
Yeni Doğan Sarılığının Çeşitleri Nelerdir?
Bilindiği üzere pek çok yeni doğan bebekte, yeni doğan sarılığı görülebilir. Bunun için hemen telaşa kapılmadan ve evde yanlış tedavi yöntemleri uygulamadan önce mutlaka alanında uzman bir hekimden destek almanız tavsiye edilir. Yeni doğan sarılık çeşitleri ise;
Yeni doğan sarılığı tıpta iki guruba ayrılmaktadır. Bunlar ise fizyolojik ve patolojik sarılık olarak bilinir. Yeni doğan sarılığında doktorların ilk olarak yaptığı işlem bebeğin doğun haftasının göz önüne alınması, bebeğin kaç günlük olduğu, bebekte oluşabilecek riskler ilk dikkate alınır. Ve b u faktörler göz önünde bulundurularak, kandaki bilirubin düzeyi ölçülerek değerlendirilir.
Fizyolojik sarılık: fizyolojik sarılık gurubu bebeğin doğumundan 2. Ve 4. Günlerinde başlar. Bu tür sarılık çeşitlerinde doktorlar bir tedaviye ihtiyaç duymaz. Bebeklerde görülen fizyolojik sarılık çeşitleri bir hafta ila on gün içinde kendiliğinden geçer.
Fizyolojik sarılık çok fazla riskli olarak görülmez. Ama bu sarılığın takip edilmemesi anlamına da gelmez. Yani anne ve babaların mutlaka bebeği iyice takip etmesi ve zaman zaman doktor gözetimine götürmesi gerekir. Bunun dışında bebeğin beslenmesine de ekstra özenli olunması gerekir. Her yarım saate bir bebek emzirilmelidir. Hatta yarım saat beklemende her on dakikaya bir bebeğin emzirilmesi gerekir. Eğer bebek uyuyor ise bebeği mutlaka uykusunda bile emzirmeniz gerekir. Bu sayede sorunu daha kısa sürede atlatabilirsiniz.
Patolojik sarılık: esas ciddiye alınması gereken sarılık çeşididir. Patolojik sarılık doğumdan hemen sonra bebekte görülen sarılık çeşididir. Patolojik sarılığın nedeni ise anne ve bebeğin kan uyuşmazlığı, anne kanında enfeksiyon bulunması ve bebeğin kanında doğuştan bazı maddelerin eksik olması durumundan kaynaklanır. Bu sarılık çeşidi uzamış sarılık olarak ta bilinir. Fizyolojik sarılık genelde bir hafta veya on gün içinde kendiliğinden geçerken, patolojik sarılıkta bu süre üç haftaya kadar çıkabiliyor.
Yeni Doğan Sarılığında Risk Faktörleri Nelerdir?
- Yeni doğan sarılığının görülmesindeki en büyük etmen, erken doğumdur.
- İyi beslenmeyen bebeklerde sarılık daha çok görülür. Özellikle sık emmeyen bebeklerde bu durum diğer bebeklere göre daha fazladır.
- Anne ve bebeğin kan uyuşmazlığı.
- Annenin kanında enfeksiyon bulunması,
- Bazı bebeklerde doğum sırasında kafa derisi altında kan birikmesi meydana gelebilir. Bu durumda da yeni doğan sarılığı ortaya çıkar.
- Hamilelikte diyabet hastası olan annelerin bebeklerinde sarılık riski daha fazladır.
- Yeni doğan sarılığının on günden daha fazla sürmesi ciddi risk faktörü olarak görülür.
- Daha önceki nedenlerden kardeşlerinde ışık tedavisi gerektirecek kadar yüksek sarılık görülmesi, bebeğin sarılık riskini oluşturan biridir.
Yeni Doğan Sarılığının Belirtileri Nelerdir?
Yeni doğan sarılığının belirtileri mutlaka bilinmesi gereken durumlardan biridir. Anneler doğumdan önce ilk olarak sarılık belirtilerini bilmeli ve bu yönde bilinçli bir şekilde hareket etmelidir.
Cilt rengi olması gerektiğinden daha fazla sarıdır. Bunu anlama için beyaz ışığın altında ya da gün ışığının altında bebeğinize bakabilirsiniz.
Bebeğin karnına hafifçe bastırın ve bebeğin karın bölgesinde sarı renk yoğunlaşır ise sarılık belirtisi olara görülebilir.
Sarılık Olan Bebekler Daha Fazla Ve Daha Derin Uyur.
- Yeni doğan bebekler sık sık emmek ister ama sarılık olan bebekler emmek istemez.
- Bebeğin göz beyazı aslında en çok sarılığın belli olduğu noktadır. Göz beyazına bakarak, bebeğinizde sarılık olup olmadığı anlayabilirsiniz.
- Tüm bunlar sadece dışarıdan bakılarak anlaşılabilecek durumlardır. Ancak doğru tanı, teşhis ve tedavi için mutlaka bir çocuk doktoruna başvurmanız gerekir.
Yeni Doğan Sarılığının Tedavi Yöntemleri
Yeni doğan sarılığı asla hafife alınmayacak kadar önemlidir. Eğer bebeklerinizde sarılık varsa gerekli tedaviyi hızlıca yaptırmanız gerekir. Yeni doğan sarılığı tedavisi ise;
- Bebeğin ağırlığı,
- Bebeğin kaç günlük olduğu,
- Bebeğin kanındaki bilirübin düzeyi,
Yeni doğan sarılığı için önemli konulardandır. Çocuk doktoru bu parametreleri göz önüne alarak tedaviye başlayıp, başlamayacağına karar verir.
Yeni doğan sarılığı çoğu zaman bebeklerde bir hafta içinde kendiliğinden iyileşmektedir. Ama bu süreçte kesinlikle bebeğin takibinin bırakılmaması gerekir. Ama bazı bebeklerde bilirubin seviyesi çok daha yüksek olan bebeklerde görülen sarılık tedavisi için fototerapi adı verilen özel ışık dalgaları kullanılır. Bu tedavi yönteminde bebekte sarılığa neden olan bilirubinin maddesi ışıklar sayesinde idrar yolu ile atılmaktadır.
Çoğu kişi için ışık tedavisi korkulacak bir durum gibi algılanabilir. Ama ışık tedavisinin bebeğe bir zararı olmaz. Bebeğin gözlerinin acımaması için gözleri kapatılır. Bazı bebeklerin cildinde kırmızı tahrişler meydana gelebilir. Ama bu korkulacak bir durum değildir. Tedavinin en önemli parçası ise anne sütüdür. Anneler sarılık olan bebeklerini hiç bıkmadan sürekli olarak emzirmelidir. Özellikle kan uyuşmazlığı nedeni ile ortaya çıkan yeni doğan sarılığında annelerin bu konuya daha fazla dikkat etmesi gerekir.
Yeni Doğan Bebeklerde Sarılık Evde Tedavi Yöntemi
Eğer yeni doğan sarılığı için doktor hastanede ışık tedavisi istemez ise o halde tedaviye evde devam edilir. Ama yeni doğan bebeklerde sarılık evde tedavi yöntemi, denince akla farklı ilaç tedavisi gibi çeşitli tedavi yöntemleri gelmemelidir. Burada sadece annelerin bolca bebeklerini emzirmesi yeterli olacaktır. Anneler gün içinde 5 litre su içerek bebeklerini bolca emzirmelidir. Eğer 7 gün sonunda bebeğin sarılığı hala devam ediyorsa o halde doktor onayı ile derhal ışık tedavileri başlatılır.
Bebeklerde sarılık derecesi
Bebeklerde sarılık derecesi doktor tarafından ölçülür. Eğer kandaki bilirubin seviyesi 5 mg/ dl’den daha yüksek çıkarsa bebekte sarılık görülür.
- Fizyolojik sarılıklarda ise bilirubin seviyesi 12.9/ dl olarak görülür.
- Erken doğan bebeklerde bilirubin seviyesi 15mg/dl seviyesinden yüksek olursa sarılık tehlikesi olarak görülebilir.
- Kandaki bilirubin seviyesi 20 ml/ dl seviyesinden daha yüksek olarak tespit edilirse tedavi başlatılması istenir. Ve sık sık bebeğin sağlığı kontrol edilir.
Yeni Doğan Bebekte Sarılık Riski Ne Zaman Geçer?
İlk kez doğum yapmış kişilerin en çok sorduğu sorulardan biri yeni doğan bebekte sarılık riski ne zaman geçer? Olmuştur. Hekimlerin ışık tedavisi gereği duymadığı yeni doğan sarılık durumlarında, sarılığın geçme süresi bir hafta veya on gün olarak görülür. Diğer sarılık türünde ise tedavi süresi 3 hafta sürebilir. Ancak 3 hafta üzerine çıkan yeni doğan sarılıklarında sinir sisteminin etkilenmesi gibi durumlar meydana geleceği için tedavilere daha fazla yoğunlaşılması gerekir.
Bebeklerde Uzamış Sarılık Ne Kadar Sürer?
Işık tedavisi görmesi gereken yeni doğan sarılığı daha tehlikeli olarak görülür. Dolayısı ile bebeklerde uzamış sarılık ne kadar sürer? Sorusunun yanıtı ise 3 hafta olarak söylenebilir. Üç hafta gibi uzun süren sarılık durumlarına uzamış sarılık adı verilir.
Bebeklerde Sarılık Nasıl Geçer Bitkisel Yöntemler
Yeni doğan bebeklerde sarılık tedavisi için kesinlikle doktora başvurulması gerekir. Evde çeşitli işlemler yapmaktan kesinlikle kaçınmanız gerekir. Yeni doğan bebeğe su bile verilmesi doğru değildir. Bu nedenle bebeklerde sarılık nasıl geçer bitkisel yollar nelerdir? Gibi sorulara verilecek cevap yoktur. Bebek bu dönemde bitkisel gıdalardan değil sadece anne sütünden faydalanmalıdır.