Polikistik Over Sendromu Nedir, Neden Olur, Tedavisi

Polikistik over sendromu kadınlarda çok sık görülen sorunların başında gelmektedir. Polikistik over sendromu belirtileri genelde adet düzensizliği, kilo değişimi ve tüylenme olarak bilinmektedir.

Hamile kalma olasılığını düşüren hatta kısırlığa neden olan Polikistik over sendromu neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Genetik olarak nesilden nesile taşınan bu hastalık anne yada kız kardeşte görülmesi halinde Polikistik over sendromu görülme olasılığı yükselmektedir.

Doğurganlık riskini artıran, kiste neden olan bu hastalık adet düzensizliği yada adet olamama gibi pek çok soruna neden olabilir. Sizlere bu yazımızda Polikistik over sendromu hakkında ayrıntılı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz.

Polikistik Over Sendromu Nedir

Polikistik Over Sendromu, kadınlarda üreme hormonlarının dengesizliğinden kaynaklanan yaygın bir sağlık problemidir. Bu hormonal dengesizlik, yumurtalık bölgesinde sorun çıkarır. Yumurtalıklar, sağlıklı ve dengeli bir adet döngüsünün parçası olarak her ay yumurtlama görevi görür. Polikistik Over Sendromu ile beraber yumurtalar olması gerektiği gibi gelişmez. Bu sorun düzensiz adet dönemlerine, istenmeyen kılların uzamasına ve akneye neden olabilen bir hormon dengesizliğine de sebep olur. Düzensiz adet dönemleri aşağıdaki sorunlara neden olabilir:

• Kısırlık: Polikistik over sendromu, kadınlardaki kısırlığın en fazla görülen nedenlerinden biridir.
• Kist: Yumurtalıklarda kist gelişimi (küçük, içi sıvı dolu keseler)

Polikistik Over Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Polikistik Over Sendromu, belirti ve semptomları hormonal dengesizlik, yumurtlama eksikliği ve insülin direnci ile ilgilidir ve şunları içerebilir:

• Düzensiz, seyrek adet dönemleri. Ayrıca bazı durumlarda adet olamama sorunu ortaya çıkabilir.
• Hirsutizm (göğüs, mide ve sırt dâhil olmak üzere vücut ve yüz kıllarının aşırı derecede büyümesi)
• Sivilce veya yağlı cilt sorunları,
• Büyük polikistik yumurtalıklar,
• Ses tonunda kalınlaşma,
• Kısırlık,
• Fazla kiloyla beraber özellikle bel ve karın çevresinde yağlanma ve obezite,
• Kıllanma ve saç dökülmeleri,
• Boyun ve koltuk altlarında oluşan cilt lekeleri,
• Acanthosis nigricans (boynun arkasında, koltuk altı ve göğüs çevresinde oluşan koyu renklenme)

Bunlara ek olarak, bu hastalığa yakalanmış kadınlar, bazı sağlık problemlerinin ortaya çıkması için yüksek risk altında olabilir. Bu sağlık problemleri şunlardır:

• Metabolik rahatsızlıklar,
• Tip 2 diyabet veya insülin direncinde azalma,
• Yüksek kolesterol düzeyleri,
• Yüksek tansiyon,
• Yüksek oranda C-reaktif protein seviyeleri (iltihaplanma)
• Ciddi düzeyde kan pıhtılaşma faktörleri
• Ağır veya düzensiz kanama ve endometriyal kanser. Uzun süre yumurtlama eksikliği, endometriyumun aşırı kalınlaşmasına neden olabilir (uterusun astarı).

Polikistik Over Sendromu Nedenleri 

Polikistik Over Sendromu’nun kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalar, bu hastalığın anormal hormon düzeyleriyle ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu hormonal değişiklikler şunlardır:

• İnsülin direnci: İnsülin, kandaki glikoz (şeker) miktarını kontrol eden hormondur. Bir anahtar gibi çalışır ve hücrelerin kapısını açar. Böylece glikoz, kan dolaşımına karışır. Kişi, insülin direncine sahipse, vücutları insüline karşı düzgün tepki vermez. Bu yüzden vücuttaki glikozun hücrelere girebilmesi için daha fazla insülin gerekir.
• Erkeklik hormonlarının aşırı üretimi: İnsülin direnci yumurtalıkları etkileyerek, vücudun fazla miktarda erkek hormonu üretmesine (testosteron hormonu buna örnek verilebilir) neden olur. Düşük dereceli iltihaplar ayrıca yumurtalıkları, erkek hormonları (androjenler) üretmek için uyarabilir. Erkeklik hormonlarının bu aşırı üretimi, adet döngüsü ile ilgili sorunlara neden olur. Böylece vücutta aşırı düzeyde kıllanma ve sivilce meydana gelir.

Ayrıca genetiğin de bu hastalıkta önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir.  Aile içinde herhangi birinde bu hastalığın olması, diğer bireylerin bu hastalığa yakalanma riskini yükseltir.

Polikistik Over Sendromu Neden Olur

Günümüzde halen nedeni tam olarak bilinmeyen sağlık sorunlarından biridir. Genetik olduğu düşünülmektedir. Ailede olması sizde görülme olasılığını artırır.

Polikistik Over Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Tam bir tıbbi geçmişe ve fizik muayeneye ek olarak, Polikistik Over Sendromu için teşhis uygulamaları şunları içerebilir:

• Pelvik muayene: Bu muayene, hem iç hem de dış üreme organlarının fiziksel olarak incelenmesini içerir.
• Ultrason: Ultrason, kan damarları, organlar ve dokuların net görüntülerini oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgaları ile beraber bilgisayar kullanılan tanısal bir görüntüleme tekniğidir. Ultrasonlar, fonksiyonlarını uygularken iç organları görmek ve çeşitli damarlardan kan akışını değerlendirmek için kullanılır. Ultrason, bir kadının yumurtalıklarının durumunu veya kistlerin olup olmadığını belirleyebilir ve endometriyumun kalınlığını değerlendirebilir.
• Kan testleri Bu testler, artan androjen ve diğer hormon seviyelerini tespit etmek için kullanılır. Kan şekeri düzeyleri için glukoz tarama ve kolesterol için kan seviyeleri testleri de bu hastalığın teşhisinde kullanılan diğer testlerdir.

Polikistik Over Sendromu Tedavisi

Polikistik Over Sendromu tedavisindeki amaç semptomları ve rahatsızlıkları gidermektir. Bu tedavi yöntemleri şunlardır;

• Sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve düzenli fiziksel aktivite, bu hastalık ile ilişkili semptomları hafifletmeye büyük oranda yardımcı olabilir. Kilo vermek kan şekeri seviyelerinin düşmesine, vücudun insülin kullanma şeklini geliştirmesine ve hormonların normal düzeylere ulaşmasını sağlar. Vücut ağırlığındaki %10’luk bir kayıp bile adet döngüsünü daha düzenli hale getirebilir ve hamile kalma şansını yüksek oranda arttırabilir.
• Fazla kılları gidermek için yüz epilasyon kremleri, lazer epilasyon veya elektrolizi denenebilir. Bu durumda kıllar ve tüylenmeler azalır.  
• Düzenli bir cilt bakımı (eflornithine HCl cream) istenmeyen yerlerde yeni kılların uzamasını yavaşlatabilir.

Polikistik Over Sendromu için doktor tarafından verilen bazı ilaçlar vardır. Bunlar ise;

Kombine yapılmış hormonsal doğum kontrol hapları: Gebe kalmak istemeyen kadınlar için hormonal doğum kontrol haplarının faydaları şunlardır:

• Adet döngüsünü daha düzenli hale getirir,
• Endometrial kanser riskini ciddi oranda azaltır,
• Sivilcenin azalmasına yardımcı olur. Yüz ve vücutta çıkan kılları azaltır.

Anti-androjen ilaçlar: Bu ilaçlar androjenlerin etkisini engeller. Saç derisinin sağlamlaşmasını, saç dökülmesini, yüz ve vücut kıllarının büyümesini ve sivilceyi azaltmaya yardımcı olur. 

Metformin: Metformin genellikle tip 2 diyabet tedavisinde kullanılır ve bazı kadınlarda Polikistik Over Sendromu belirtilerinin giderilmesine yardımcı olabilir.  Metformin, insülinin, kan şekerini düşürme kabiliyetini arttırır ve hem insülin hem de androjen düzeylerini dengeli olarak düşürebilir. Birkaç aylık kullanımdan sonra, metformin yumurtlamayı yeniden düzene koyar. Ancak sivilce ve kıllar için çok az etkiye sahiptir. Son yapılan araştırmalar, metforminin kiloyu azaltmak ve kolesterol düzeylerini iyileştirmek gibi başka olumlu etkileri olabileceğini göstermektedir.

Polikistik Over Sendromu tedavisi seçeneklerinden biri de cerrahi operasyondur. Diğer tedavi yöntemleri işe yaramazsa ameliyat düşünülebilir. Yumurtalıkların dış kabuğu (korteks olarak adlandırılır) Polikistik Over Sendromlu kadınlarda kalınlaşır ve kendiliğinden yumurtlamanın önlenmesinde rol oynadığı düşünülür. Bu ameliyat, doktorun lazerler veya elektrikle ısıtılan ince bir iğne kullanarak, yumurtalık yüzeyinde birkaç delik açtığı bir uygulamadır. Ameliyat genellikle başarılıdır.

Polikistik Over Sendromu Bitkisel Tedavi Yöntemleri

Polikistik Over Sendromlu hastalar üzerinde yapılan araştırmalarda bitkisel tedavi yöntemlerinin, bu hastalığın belirtilerine ve yan etkilerine iyi geldiği görülmüştür. Bu bitkisel yöntemler şunlardır;

• Elma sirkesi: Elma sirkesi, vücudun doğal eliminasyon sisteminin iyileştirilmesinde, ayrıca vücuttaki pH seviyelerinin dengelenmesinde ve bakteri ve maya birikiminin kontrol edilmesine yüksek oranda yardımcı olur. Polikistik Over Sendromlu hastalar, elma sirkesini kullanarak semptomların ciddi oranda azaldığını görecektir. 1 veya 2 yemek kaşığı elma sirkesi ​​su ile seyreltilerek kıllı veya sivilceli bölgelere pamuk yardımıyla sürülmelidir.
• Tarçın: İnsülün direncini olumlu yönde etkileyen ve adet düzensizliklerini onaran bu bitki kaynatılarak gün içerisinde 2 fincan içilebilir.
• Zerdeçal: İçerisindeki kurkumin  etken maddesi sayesinde insülin direncini düzenler ve antienflamatuar (ağrı ve iltihap kesici) görevi görür. Bu bitki de kaynatılarak veya yemeklere konularak tüketilebilir.
• Çuha Çiçeği: Adet düzenleyici ve ağrı giderici özelliğiyle beraber kolesterol kontrolü sağlar. Gün içerisinde kaynatılarak 1 fincan tüketilebilir.
• Sarımsak ve soğan: Her ikisi de yüksek oranda doğal antibiyotik ve ağrı kesici özelliğe sahiptir. Sarımsak ve soğan kolesterolü düşürürler ve zararlı bakterilerin yok olmasını sağlarlar. Yemeklerde veya çiğ olarak tüketilebilir.
• Omega 3: Haftada en az 3 defa balık ve günlük 1 adet yumurta tüketilmelidir. Balık ve yumurta kolesterol, vitamin ve mineraller için çok önemlidir.

Polikistik Over Sendromu Hamile Kalabilir Mi

En çok sorulan sorulardan biride polikistik over olan kişilerin hamile kalıp kalmadıkları sorusudur. Yumurtlamayı engellediği ve düzensiz hale getirdiği için hamile kalma olasılığı düşüktür. Tüp bebek tedavisi gören hastaların %20 si polikistik aver hastalarıdır.

Polikistik Over Ağrı Yapar Mı

Polikistik over ağrı yapar mı sorusuna cevap vermek gerekirse aslında ağrı yapıp yapmayacağı hastadan hastaya değişmesine karşın regl dönemi sancılı ve ağrılı geçebilir.

Polikistik Over Adet Geciktirir Mi

En sık karşılaşılan sorunlardan biride adet geçikmesi ve adet düzensizliği olarak bilinmektedir. Polikistik over sendromu kilo arışına, tüylenme, kıllanma ve adet gecikmesine neden olur.

Polikistik Over Sendromu Cinsel İlişkide Ağrı Yapar Mı

Cinsel birliktelik sırasından ağrının pek çok nedeni olmasına karşın bunlardan biride polikistik over hastalığıdır. Hastalık hormonal düzensizliğe neden olduğundan cinsel yaşam kalitesini düşürerek ağrıya neden olur.

Polikistik Over Sendromu Mide Bulantısı Yapar Mı

Hastalık regl döneminde sancılı ve ağrılı geçtiği için mide bulantısı çok sık karşılaşılan bir sorundur.

Polikistik Over Sendromu Gebe Kalmaya Engel Mi

Tüp bebek tedavi gören hastaların büyük çoğunluğu polikistik over sendromu olan kişiler oluşturmaktadır. Ama bu hastalığı sahip olup gebe kalan çok sayıda kadın vardır gebe kalmaya engel değildir sadece hamilelik oranını düşürmektedir. Bilinen aksine bu hastalığı yaşan kadınlar kesin olarak kısır olduğunu düşünülmez.

Polikistik Over Sendromu Doğumdan Sonra Geçer Mi

Bu hastalık tedavi ile iyileşmesine karşın tekrarlayabilen bir hastalıktır. Doğum sonrası verilen ilaçlar düzenli kullanılmaması durumuda tekrarlabilir.

Polikistik Over Sendromu İçin Hangi Doktora Gidilir

Genelde bu hastalığın tanısı kanması ve tedavisi için kadın doğum doktoruna gidilmesine karşın sizlere Endokrinoloji bölümüne gitmenizi öneririm.

Sizlere bu yazımızda polikistik over sendromu nedir, polikistik over sendromu neden olur, polikistik over sendromu tedavi hakkında bilgi vermeye çalıştım sizlerde aklınıza takılan soruları yorum kısmına yazarak sorabilirsiniz.