Eritrosit Nedir? Düşüklüğü ve Yüksekliği

Vücudumuzda oksijen ve besin iletiminden sorumlu olan kırmızı kan hücrelerini tanımlayan eritrosit; kimi zaman bazı etmenlere bağlı olarak vücudumuzda azalabiliyor ya da yükselebiliyor.

Bir diğer deyişle vücudumuzdaki alyuvar sayısı olarak ifade edebileceğimiz eritrosite tıp dilinde RBC ismi de veriliyor.

Kanımızda bol miktarda yer alan eritrosit sayısı; genel sağlığımıza dair bize pek çok bilgi veriyor.

Bu yazımızda kısaca eritrosit nedir? Düşüklüğü ve yüksekliği belirtileri nelerdir? vb. alyuvarlar sayısındaki dengesizliklere dair merak ettiğiniz tüm soruları yanıtlamaya çalışacağız.

Eritrosit Nedir? Eritrosit Ne Demek?

Akciğerlerimiz ve dokularımız arasındaki karbondioksit, oksijen ve besin iletimi ile görevli olan alyuvarlar anlamına gelen eritrositler; kırmızı renge sahip olan, hemoglobin isimli proteinlerden oluşuyor.

Kanın içinde bulunan alyuvarların sayısı, ancak ve ancak tam kan sayım testi ile ölçülebiliyor.

Oksijeni vücut hücrelerine taşıyarak, karbondioksitin vücut hücrelerinden dışarı verilmesini sağlamakla yükümlü olan eritrosit miktarındaki azalma ve artışlar; birtakım sağlık sorunlarını tetikleyebiliyor.

Eritrosit Değerleri Ne Olmalı?

Sağlıklı bireylerde alyuvar değerlerinin belirli bir aralıkta olması gerekiyor. Alyuvar değerleri üzerinde ise yaş, cinsiyet, gebelik gibi bazı faktörler belirleyici olabiliyor.

Erkeklerde 4,7-6,1; kadınlarda 4,2-5,4, çocuklarda 4,6-4,8, yeni doğanlarda ise 4,8-7,2 milyon hücre/mikrolitre eritrosit bulunması gerekiyor.

Gebelerde ise normal yetişkinlerden bir miktar daha az olan eritrosit miktarı yeterli kabul ediliyor.

Eritrosit Düşüklüğü Neden Olur?

Bazı hastalıklara ve durumlara bağlı olarak kanda normal şartlarda bulunması gereken alyuvar sayısında ciddi düşüşler söz konusu olabiliyor.

Alyuvar değerlerinde azalmaya yol açabilen etmenleri aşağıdaki şekilde sıralayabilmemiz mümkün:

• Kemik iliği hasarı ve kemik iliği hastalıkları
• Kan kanseri ve diğer kanser çeşitleri
• Aşırı kan kaybı
• Lösemi
• Kan naklinin neden olduğu alyuvar yıkımı
• Hamilelik
• Düzensiz ve dengesiz beslenme
• B12, B6 gibi bazı vitaminlerin eksikliği
• Demir, bakır gibi bazı minerallerin eksikliği
• Folik asit eksikliği
• Demir eksikliğine bağlı anemi(kansızlık)
• Kan damarlarında hasar
• Hemolitik anemi
• Kemoterapi tedavisinde kullanılan bazı ilaçların yan etkileri
• Mide-bağırsak sisteminde kanamalar
• Aşırı sıvı tüketimi
• Vücutta kronik ödem ve iltihaplanma
• Kanamalı enfeksiyonlar geçirmiş olma
• Bazı metabolik rahatsızlıklar
• Eritropoietin eksikliği(bir çeşit hormon)
• Romatizmal eklem iltihapları
• HIV/AIDS
• Radyoterapi tedavisi
• Genetik etmenler

Eritrosit (RBC) Düşüklüğü Belirtileri:

Yorgunluk, halsizlik, güçsüzlük, özellikle kronikleşen baş dönmeleri ile seyreden eritrosit düşüklüğünün diğer önemli belirtilerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

• Cilt renginde solgunluk,
• El ve ayaklarda soğukluk,
• Göğüs ağrıları,
• Nefes darlığı,
• Zor nefes alıp verme,
• Kalp atış hızında artış

Yukarıdaki belirtilerden biri ya da birkaçı ile uzun bir süredir karşılaşıyorsanız; vakit kaybetmeksizin bir kan sayım testi yaptırmanızı öneriyoruz!

Eritrosit (RBC) Düşüklüğü Tedavisi

Hastalığın tedavisi, eritrosit düşüklüğü nedenlerine ve semptomların şiddetine göre değişebiliyor.

Düşüklüğün yetersiz beslenmeden kaynaklanmasının tespiti durumunda hastanın mutlaka demir, bakır, folik asit, B12, B6, A gibi önemli vitamin ve mineralleri içeren besinleri düzenli olarak tüketmesi aynı zamanda spor yapma alışkanlığı kazanması, sigara ve alkol tüketiminden kaçınması, günde 30-45 dakikalık yürüyüşlere çıkması, düzenli egzersiz yapması gerekiyor.

Bazen doktorlar, hastaya vitamin ve gıda takviyeleri reçete edebiliyor. Bazen de kan nakli ile hastaya alyuvar hücreleri transfer edilebiliyor.

Eritrosit (RBC) Yüksekliği Nedenleri

Bazen de kişide eritrosit düşüklüğünün aksine alyuvar sayılarında aşırı bir artış gözlemlenebiliyor. Özellikle hücre ve dokulara yeterli miktarda oksijen gitmediğinde vücut, bu durumu telafi edebilmek ve oksijen iletimini gerçekleştirebilmek adına normalden daha fazla kan hücresi üretmeye başlıyor.

Eritrosit yüksekliğinin ardında ciddi sağlık sorunları yer alabileceğinden hastanın durumu mutlaka ciddiye alması ve bir kan testi yaptırması gerekiyor.

Alyuvar sayısında artışa yol açan etmenleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

• Kalp yetmezliği
• Kalp hastalıkları
• Böbrek kanseri
• Akciğer hastalıkları
• Aşırı sigara tüketimi
• Doğuştan kalp hastalığı
• Alyuvar üretimini arttıran steoridlerin yani ilaçların düzenli kullanımı
• Eritropotietin katkı maddeli vitaminlerin düzenli kullanımı
• Dehidrasyon
• Vücut tarafından fazla eritrosit üretilmesi
• Doku oksijen miktarında azalma
• Aşırı tam kan nakli
• Pulmoner fibroz
• Hemoglobinopati(kırmızı kan hücrelerinin oksijen iletimini sınırlayan bir rahatsızlık)
• Kan kanseri
• Kor pulmonale
• Karbonmonoksit zehirlenmesi
• Uyku apnesi
• Vücut yanıkları
• Aşırı kusma
• Hemokonsantrasyon
• Aşırı egzersiz yapma
• Yüksek rakımlı yerlerde yaşama
• İntestinal obstrüksiyon

Eritrosit(RBC) Yüksekliği Belirtileri

Kas ve eklem ağrılarının eşlik ettiği RBC yüksekliği belirtilerini aşağıdaki şekilde sıralayabilmemiz mümkün:

• Bulanık görme
• Kulak çınlaması
• Yüksek tansiyon
• Kronik kas ve eklem ağrıları
• Vücut kaşıntısı
• Baş ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Avuç içlerinde ve ayak tabanlarında aşırı hassasiyet
• Cildin kolaylıkla morarması
• Güçsüzlük
• Uyku bozuklukları

Kronikleşen kas eklem, baş ağrılarından muzdaripseniz, bir süredir kulaklarınızda geçmeyen bir çınlama mevcutsa en kısa sürede bir kan tam sayım testi yaptırmalısınız.

Böylelikle kanınızdaki eritrosit yüksekliğine yol açan asıl etmenin teşhis edilmesini sağlayabilir; hastalığınız ilerlemeden tedavi sürecine başlayabilirsiniz.

Eritrosit (RBC) Yüksekliği Tedavisi

Hastalığın tedavisi, eritrosit yüksekliğine neden olan etmene ve belirtilerin şiddetine göre farklılık gösterebiliyor.

Bu amaçla doktorlar, sizi bazı testlere tabi tutabiliyor.  Kalp, kanser gibi ciddi sağlık sorunları tespit edildiğinde öncelikle bu hastalıkların tedavi edilmesi gerekiyor.

Hastanın bu süreçte mutlaka sigara kullanmayı bırakması, aşırı egzersiz yapmaktan kaçınması, doktor tarafından reçete edilen eritrosit düşüren ilaçları düzenli olarak kullanması tedavinin başarıyla sonuçlanması adına önem arz ediyor.

Bazen de eritrosit yüksekliği tedavisinde hastanın kan vermesi yani kan alımı söz konusu olabiliyor.

Bu yazımızda kısaca RBC Nedir? Yüksekliği ve Eksikliği Neden Olur? sorularını yanıtlamaya çalıştık.

Her daim sağlıkla kalmanız dileğimizle…